-Yaya kaldırımlarına konulan otobüs duraklarının ön kısmı ile yaya kaldırımı arasındaki mesafenin dar olması nedeniyle tekerlekli sandalyelerin geçişleri imkânsız olduğundan yeniden düzenlenerek uygun hale getirilmesi sağlanmalıdır.
-Durakların sağında ve solundaki kaldırımlarda bulunan aydınlatma, mantar vb gibi nesneler rampaların açılıp kapanmasına engel teşkil etmektedir. Bu tür nesnelerin durakların bulunduğu yerlerden ivedilikle kaldırılması gerekmektedir.
-Yaya kaldırımlarında bulunan aydınlatma, mantar, açık olan ağaç dipleri vb gibi nesnelerin görme engellilerin çarparak düşmesini engelleyecek standartlarda yapılması sağlanmalıdır.
-Cep şeklinde yapılan duraklara araçlar tam anlamıyla yanaşamadığından araç rampasının açılıp kapanmasına imkân bulunmamaktadır. Kaldırımda rampanın bulunmaması nedeniyle durakta bekleyen akülü tekerlekli sandalyeli insanların araca binmesi imkânsızdır. Bu sorunun giderilmesi amacıyla;
a) Cep şeklinde olan durakların normal hale getirilmesiyle araçların kaldırıma yanaşması ve rampaların daha sağlıklı açılıp kapanması sağlanabilir
b) Cep şeklindeki duraklarda en az 2 adet rampanın yapılması gerekmektedir.
-Araçlarda bulunan rampaların manuel olarak açılıp kapatılması nedeniyle bu durum sürücüler tarafından angarya bir iş olarak görülmektedir. Asli görevinin bir parçası olan bu işi angarya olarak gören sürücüler bunun sonucunda da engelli vatandaşlara olumsuz davranışlar sergilemekte ve engellilerin psikolojik olarak sorun yaşamalarına neden olmaktadır. Bu sorunun giderilmesi nedeniyle araçlarda bulunan rampaların otomatik sisteme dönüştürülmesinin ivedilikle sağlanması gerekmektedir.
-Trambüs duraklarındaki rampaların büyük çoğunluğu standartlara uygun olmadığından engellilerin sorun yaşamalarına neden olmaktadır. Bu nedenle tüm rampaların ivedilikle elden geçirilerek standart ölçülere getirilmesi sağlanmalıdır.
-Belediyeye ait ve belediye kontrolünde olan tüm toplu taşıma araçları ile trambüslerde görme engellilerle ilgili sesli sinyalizasyonların aktif hale getirilmesi ivedilikle sağlanmalıdır.
-Bazı duyarsız sürücüler durakta bekleyen engelliyi görünce almamak için görmemezlikten gelmeye çalışmaktalar.
-Bazı duyarsız sürücüler tarafından rampalar açılıp kapanırken sert bir şekilde yapılmaktadır.
-Bazı araç sürücüleri aracı yana yatırmadan rampayı açmaktadır. Bu durumda akülü sandalyeli engellinin araca binip inerken devrilme riski yaşaması kaçınılmazdır. Böyle bir sorunun yaşanmaması amacıyla araçların yana yatırılmadan rampaların açılmaması sürücülere anlatılmalı ve bu konuda dikkatli davranmaları sağlanmalıdır.
Sürücülere neden aracı yana yatırmadığı sorulduğunda ise ya ‘bu araba yana yatmıyor’ ya da ‘rampa arızalı ondan yatmıyor’ vb şeklinde yanıtlar verilmektedir. Bunun dışında da sürücülere aracın yana yatırılması söylendiğinde ise bazıları asık surat takınarak aracı yana yatırdıktan sonra rampayı sert bir şekilde açılmaktadırlar.
-Koltuk değnekli, yürüme cihazlı, zihinsel ve spastik engelliler ile bebekli kadınlar bindiği zaman onların tam oturmasını beklemeden ani hareket etmeleriyle düşme sıkıntısının yaşanmasına neden olunmaktadır.
-Normal yolcular engellilerden önce bindirildiğinde araç tıka basa dolduktan sonra engelliye yer kalmadığından engellilerin araca binmesi imkânsız hale gelmektedir. Oysa araçlara binme konusunda öncelikli olarak engelli yolcular alınmalı sonra diğer yolcular alınmalıdır.
-Tüm araç sürücülerine başta engelliler ile yaşlıların araçlara ücretsiz binmedikleri, bunların ücretleri bakanlıkça karşılandığı anlatılarak bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Araçlara binen engelli veya yaşlılara karşı ‘avantacı, beleşçi’ düşüncesiyle yaklaşılmamalı ve bu şekilde sözlü kelimeler söylenmemelidir.
-Araç sürücülerinin gerek kişisel olarak ailevi nedenlerle gerekse de iş yerinde çalışma şartları ve koşullarıyla ilgili sorunları olabilir. Sonuçta onlarda hepimiz gibi etten kemikten insanlar. Ancak hangi konuda sorunları olursa olsun bu sorunlar onların kişisel sorunlarıdır. Bu sorunlarını hizmet verdikleri engelli-engelsiz vatandaşlara çeşitli şekillerde yansıtamaz ve yansıtma hakları da olamaz. Bu sorunları nedeniyle görevini baştan savsaklayarak yapamazlar. Görevlerinin şartlarını yerine getirirler ve sorunlarının çözümünü ise ayrıca ararlar.
Bu konuda da sürücülere sıkı bir hizmet içi eğitim verilerek bilinçlendirilmeleri ve vatandaşla kurulan iletişimin nasıl olması gerektiği anlatılmalıdır. Ayrıca sürücülerin tamamı her yıl belli aralıklarla psikolojik testlerden de geçirilmeleri sağlanmalıdır.
Eğitim verilirken sürücülere neden maaş aldıkları anlatılmalı ve bunun vatandaşa hizmet etmeleri karşılığında olduğu bilinci verilmelidir. Hizmet verdikleri vatandaşlar arasında da erkek, kadın, yaşlı, genç, çocuk olacağı gibi engellilerinde olduğu anlatılmalıdır. Görevi gereğince araca binecek yolcuların arasında yolcu seçme haklarının olmadığı anlatılmalıdır. Engelli yolcu bindiğinde de araçta bulunan asansör ya da rampa tertibatının açılmasının da kendi görevleri arasında olduğu anlatılmalıdır.
-Yeşiltepe’de yapımı başlanan ve birinci etap kısmındaki yüzme havuzu kısmı tamamlanan Engelsiz Yaşam Merkezi Kompleksinin geciktirilmeden tamamlanarak hizmete konulması sağlanmalıdır.
Belediye tarafından yapılan hizmetlerde engelliler adına, sorunu yaşayanlar adına engelli olmayanların, sorunu yaşamayanların karar vermesi her anlamda yanlış bir uygulamadır. Bu nedenle gerek engelli sorunları, çözümleri ve mevzuatları gerekse de erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik konularında bilgi birikimi ve deneyimi olan bir kişinin belediyede görevlendirilmesi ve bu konularda yetkilendirilmesi gerekmektedir.
Sözün özü olarak, hazırladığım dosyadaki sorunlardan birçoğu 12 Şubat 2018 tarihinde o dönemdeki Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı olan Ahmet Çakır’a ve daha sonra 3 Ağustos 2018 tarihinde ise Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı olan Hacı Uğur Polat’a elden teslim ettiğim dosyada yer alanlardan oluşuyordu. Şimdi de belediye başkanımız Selahattin Gürkan ile görüşmede teslim etmiş oldum. Bakalım bu sorunlara çözüm getirmek belediye başkanımız Selahattin Gürkan’a kısmet olacak mı?
Hep birlikte bekleyip göreceğiz…