Paranoid kişilik bozukluğu, bireyin nedensiz bir şekilde diğer insanlara karşı aşırı güvensiz ve şüpheci olmasıdır. Diğer insanların davranışlarını kendilerine karşı saldırgan bir tehdit unsuru olarak algılarlar. Herhangi bir sözün veya olayın altında art niyet olduğunu ve başkalarının kendilerine zarar vermek istediğini düşünürler. Bu bozukluk genellikle çocukluk veya erken ergenlik döneminde başlar ve erkeklerde kadınlardan daha yaygındır.
Paranoid kişilik bozukluğu olan bireyler, insanların tutum ve davranışlarını tehdit olarak algılama eğilimindedirler. İnsanların duygularından, düşüncelerinden ve davranışlarından sürekli şüphe duyarlar. Başkaları için oldukça normal ve zararsız olan bir davranışı bile kendilerine karşı bir tehdit unsuru olarak görebilir, kötü niyetli ve saldırganca bir davranış olarak yorumlayabilirler. İnsanların, kendilerine zarar vermek istediğini, yalan söylediklerini ve kendileri hakkında olumsuz fikirlere sahip olduğunu düşünürler. Onlara söylenen herhangi bir sözü veya yapılan davranışı olumsuz algılar, aşırı alınganlık gösterirler. Bu nedenle insanlarla sağlıklı ve yakın ilişkiler kuramazlar. Aynı zamanda eleştiriye açık değillerdir, eleştiri karşısında oldukça sert bir tutum gösterebilirler.
Semptomları
1)Hiçbir sebep olmamasına rağmen insanların, kendilerine yalan söylediklerini ve zarar vereceklerini düşünürler.
2)Partnerinden veya arkadaşlarından hiçbir gerekçe yokken şüphelenir onlara güvenmezler.
3)İnsanlara güvenmedikleri için kendilerinden bahsetmez, sırlarını ve duygularını kimseyle paylaşmazlar.
4)İnsanların, kendilerini kullandıklarını ve aşağıladıklarını düşünürler.
5)İnsanların sözlerini ve davranışlarını kendilerine karşı yapılan bir tehdit olarak algılama eğilimindedirler.
6)İnsanların yorumlarının altında gizli bir anlam ararlar.
7)Eleştiriye karşı aşırı hassasiyet gösterirler.
8)Kin tutar düşmanca duygular beslerler.
Paranoid Kişilik Bozukluğu semptomları bulunan kişiyi doktor tam bir tıbbi öykü ve fizik muayene ile değerlendirmeye başlayacaktır. Kişilik bozukluklarını spesifik olarak teşhis etmek için laboratuvar testleri yoktur ancak benzer semptomlara neden olabilecek fiziksel bir hastalığı dışlamak için çeşitli testler kullanabilir.
Semptomlar için fiziksel bir neden bulunmazsa kişi bir psikiyatriste veya psikoloğa, zihinsel hastalıkları teşhis etmek ve tedavi etmek için yönlendirilir. Psikiyatristler ve psikologlar, bir kişinin kişilik bozukluğunu değerlendirmek için özel olarak planlanmış görüşme ve değerlendirme araçlarını kullanırlar.
Paranoid Kişilik Bozukluğu Nasıl Tedavi Edilir?
Paranoid Kişilik Bozukluğu kişiler genellikle kendileri tedaviye ihtiyaç duymazlar. Paranoid Kişilik Bozukluğu, kişilerin başkalarına güvenmekte zorlanmaları sağlık personelleri için de bir zorluk oluşturmaktadır çünkü güven, psikoterapinin önemli bir faktörüdür. Sonuç olarak Paranoid Kişilik Bozukluğu olan birçok insan tedaviye uymaz ve hatta terapistin amaçlarını sorgulayabilir.
Tedavi olmak isteyen hastalarda psikoterapi tercih edilir. Terapide genel başa çıkma becerilerini, özellikle güven ve empatiyi artırmanın yanı sıra sosyal etkileşimi, iletişimi ve benlik saygısını geliştirmeye odaklanılır.
Paranoid Kişilik Bozukluğunun tedavisinde genellikle ilaç kullanılmaz. Bununla birlikte psikiyatri ilaçları, kişinin semptomları şiddetli ise ya da anksiyete veya depresyon gibi ilişkili bir psikolojik sorundan mustaripse reçete edilebilir.
Fatoş Karaoğlu – Malatya – 26 Eylül 2022