Günümüzde gözlük veya lens kullanımı oldukça yaygınken, tarih boyunca görme problemleri yaşayan bireyler için hayatta kalma çok daha zorlu bir süreçti. Avcı-toplayıcı toplumlardan sanayi devrimine kadar, görme engelli bireylerin yaşamını sürdürme yöntemlerini ve bu konuda toplumsal tutumları daha yakından inceleyelim.
ERKEN DÖNEMLERDE GÖRME PROBLEMLERİ VE TOPLUMSAL TUTUMLAR
İlk çağlarda, görme problemi olan bireyler çok daha zorlu şartlarla karşı karşıya kalıyordu. Avcı-toplayıcı toplumlarda, hızla hareket edebilmek ve hayatta kalmak için güçlü görme yeteneklerine ihtiyaç vardı. Bu nedenle, hafif görme kaybı yaşayan bireyler toplumda kabul görürken, ciddi görme kaybı yaşayan kişiler hayatta kalmakta zorlanır, bazen terk edilir veya dışlanırdı. Yerleşik hayata geçildikçe, engelli bireylere daha fazla empati gösterilse de, sosyal destek ve bilimsel gelişmeler yetersizdi.
GÖRME SORUNLARI OLAN İNSANLAR NASIL HAYATTA KALDI?
Farklı topluluklar, görme engelli bireylere çeşitli şekillerde yaklaşmıştı. Bazı sert doğal koşullarda yaşayan toplumlar, görme problemi olan kişileri zayıf ve işe yaramaz olarak görüp dışlayabilirdi. Ancak bazı toplumlar, bu bireyleri dini ya da mistik bir rol üstlenen kişiler olarak kabul edebilir, onlara özel roller verebilirdi. Görme engelli bireyler, topluluklarında genellikle ayrıntılı ve dikkat gerektiren işler, örneğin dokumacılık veya heykeltıraşlık gibi alanlarda yer alırdı.
TARİH İÇİNDE GÖRME KAYBI VE GELİŞEN BAKIŞ AÇILARI
Zamanla tarım toplumlarının ortaya çıkışıyla birlikte, insanlar daha sabit yerleşim alanlarına yerleşti ve bu durum, görme engelli bireylerin yaşam koşullarını biraz daha iyileştirdi. Fakat, sosyal yardım mekanizmaları hala eksikti. Görme kaybı olan bireyler, sadece fiziksel bir engel olarak görülmeyip, toplumsal statüyü de etkileyen bir unsur haline gelmeye başladı. Göz muayenelerinin eksikliği nedeniyle, insanlar kendileri için uygun merceği bulana kadar çeşitli deneyimler yaşamak zorunda kalıyorlardı.
GÖZLÜKLERİN ORTAYA ÇIKISI VE GELİŞİMİ
1286 yılında İtalya'da icat edilen ilk gözlükler, görme sorunu yaşayan bireyler için büyük bir devrim niteliği taşıdı. Bu erken dönem gözlükleri, yalnızca yakın görme problemlerini çözmeye yönelik büyütücü merceklerden oluşuyordu. 18. ve 19. yüzyıllarda ise gözlükler daha işlevsel ve yaygın hale gelerek çeşitli görme problemlerine çözüm sunmaya başladı. O zamandan günümüze kadar yapılan geliştirmeler, görme kaybı yaşayanların hayatını önemli ölçüde kolaylaştırmıştır.