Malatya’nın Battalgazi ilçesinde yer alan ve tarihiyle dikkat çeken Zeynelbey Mescidi, geçmişin sessiz tanıklarından biri. Sur içinde, batı surlarının güney tarafında yer alan bu yapı, iç sur duvarına bitişik olarak inşa edilmiş durumda. Ancak en dikkat çekici özelliği, kesin inşa tarihinin bilinmemesi!
Kareye yakın dikdörtgen planlı ve beşik tonoz örtülü olan mescidin duvarlarında kaba yontu kesme taşlar, kapı ve pencere çerçevelerinde ise düzgün kesme taşlar kullanılmış. Genel olarak sade ve masif bir görünüme sahip. Güney cephesinde aynı seviyede bulunan iki dikdörtgen pencere yapıya özgün bir hava katıyor.
Yapının inşa tarihine dair herhangi bir kitabe ya da belge bulunmuyor. Üstelik mimari detayları da kesin bir tarihlendirme yapmayı zorlaştırıyor. Ancak malzeme ve duvar tekniği, mescidin çevredeki sur kalıntılarıyla büyük benzerlik taşıdığını gösteriyor. Bilindiği üzere, Malatya surları 12. yüzyılın sonları ve 13. yüzyılın başlarında Danışmentliler ve Selçuklular tarafından onarıldı. Bu durum, mescidin de aynı dönemde, Türklerin Malatya'yı fethinden sonra acil ibadet ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılmış olabileceğini düşündürüyor.
Öte yandan, yapı tarzı ve kullanılan malzemeler, mescidin geç dönemlerde mevcut malzemeler kullanılarak inşa edilmiş olabileceğini de akıllara getiriyor. Tıpkı harabe sit alanları üzerine sonradan inşa edilen yapılar gibi, eski mimari tekniklerin taklit edilerek yapıldığı ihtimali göz ardı edilmiyor.
Gizemini koruyan Zeynelbey Mescidi, geçmişin izlerini taşımaya devam ederken, Malatya'nın tarihi dokusuna ışık tutmaya devam ediyor. Bu eşsiz yapıyı görmek isteyenler için Battalgazi’nin dar sokaklarında kısa bir keşif turu yeterli!