Malatya Turgut Özal Üniversitesi (MTÜ) tarafından düzenlenen ‘2. Kayısı Paneli’nde konuşan Bayındır, kayısı bahçesi tesisinde sertifikalı fidan kullanımının önemine dikkati çekti.
Bayındır, yüksek kaliteli ve verimli meyve elde edebilmek için doğru fidan seçimi, uygun çoğaltım yöntemleri ve sertifikalı fidan kullanımı kritik önem taşıdığını belirtti.
“Kayısı bahçesi tesis edilirken üzerinde durulması gereken en önemli konulardan birisi de kullanılacak olan fidandır” diyen Bayındır, şunları kaydetti:
“Verimi doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan biri fidandır. Bahçe tesisinde kullanılan ve hastalık etmeni taşıyan fidanlar bazen ilk yıllarda hastalık belirtisi göstermeden normal gelişimine devam etmektedir. Daha sonraki yıllarda meydana gelebilecek; yüksek veya düşük sıcaklıklar, elverişsiz toprak şartları, ağır geçen kış şartları, fazla sulama, kuraklık ve yanlış uygulanan kültürel uygulamalargibi olumsuz etkenlerle birlikte fidan bünyesinde var olan etmenhastalık şiddetini artırmaktadır. Buna bağlı olarak kurulan genç bahçeler henüz meyve bile vermeden ağaçlar kurumakta, bu hastalıklar komşu bahçelere yayılarak üreticileri çok büyük zarara uğratabilmektedir.”
Kayısı fidanı yetiştiriciliğinin aşamalarına da değinen Bayındır,
“Kayısı fidanı yetiştiriciliğinde aşamalar şöyle olmalıdır: 1-Tohum alınacak meyvelerin hasat edilmesi. 2-Tohum çıkarma ve tohum muhafazası. 3-Toprak hazırlığı. 4-Tohumların ekime hazırlanması. 5-Tohum ekimi. 6-Çöğürlerin bakımı. 7-Çöğürlerde seyreltme ve şaşırtma. 8-Çöğürlerin aşıya hazırlanması. 6-Aşılama ve aşı yöntemleri. 10-Tepe kesimi. 11-Aşı bağının çözülmesi. 12-fidan bakımı. Malatya’da 2024 yılında 52 fidan üreticisi bulunurken, toplamda bir milyon 276 bin 400 fidan üretimi gerçekleştirilmiştir. Kayısıda temel fidan üretimi yapılan çeşitlerimiz; Hacıhaliloğlu, Soğancı ve Zerdali’dir. Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde 2024 yılında 3 bin Hacıhaliloğlu, bin Kabaaşı ve bin Çataloğlu fidan üretimi gerçekleştirilmiştir”
bilgisini paylaştı.
Bayındır, sertifikalı fidan üretiminin önemine dikkati çekerek, şu ifadeleri kaydetti:
“Ülkemizde üretilen fidanların büyük bir kısmı “Standart” yani sarı renk sertifikalı olarak üretilir. Küçük bir bölümü de “Sertifikalı” olarak isimlendirilen mavi renk sertifika kapsamında üretilmektedir. Standart fidanlar sadece karantina standartlarında yer alan zararlı organizmalar yönünden kontrol edilmekte olup, çeşidin kaynağını fidan üreticisi beyan etmektedir. Sertifikalı fidan ise, daha önce belirlenen ve gerekli zararlı organizma kontrolleri yapılarak sertifikalandırılan kaynaklardan alınan aşı gözü veya anaç ile üretilen ve BST’de yer alan bütün zararlı organizmalar açısından kontrol edilen fidanlardır. Sertifikalı fidan kullanımı, kayısı gibi meyve türlerinde kaliteli ve verimli bir hasat için kritik bir faktördür. Sertifikalı fidanlar, tarımsal üretim sürecinde kaliteyi ve verimliliği arttırırken, çiftçilerin ekonomik sürdürülebilirliğini de destekler. Sertifikalı fidan kullanımı çiftçilere birçok avantaj sağlamaktadır. Sertifikalı fidanlar, hastalıklardan ve zararlılardan arınmış olarak yetiştirilir. Buda daha sağlıklı ve verimli bitkilerin yetişmesine olanak tanır. Sertifikalı fidanlar, seçilmiş ve kontrol edilmiş genetik özelliklere sahip olduğu için daha yüksek verim potansiyeline sahiptir. Sertifikalı fidanlar, bölgeye uygun ve dayanıklı türler arasından seçilir. Bu da bitkilerin çevresel streslere ve hastalıklara karşı dirençli olmasını sağlar. Yüksek kaliteli ürün elde etme olanağı sağlar, bu da üreticiye daha fazla kazanç getirir. Daha az hastalık ve zararlı ile mücadele gerektirdiği için ilaçlama maliyetlerini düşürür. Sertifikalı fidanlar, belirli iklim ve toprak koşullarına uygun olarak yetiştirilir, bu da çevresel sürdürülebilirliğe katkıda bulunur. Bölgeye uygun türler kullanıldığında daha az bakım ve su ihtiyacı olur. Sertifikalı fidan kullanımı, devlet destek ve teşvik programlarından faydalanmak için genellikle bir ön koşuldur. Buda üreticilere finansal avantajlar sağlar. Sertifikalı fidanların kök sistemi ve gövde yapısı daha sağlamdır, bu da bitkilerin uzun ömürlü olmasını sağlar. Dikim sonrası tutunma oranları daha yüksektir. Sertifikalı fidanlar, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak yetiştirilir. Bu da ihracat yapmak isteyen üreticiler için önemli bir avantajdır. Sertifikasız fidan satışı kanunen yasaktır.”