Gündem

“Mişmiş bahçelerine ev yaparak Malatya’yı mahvettik”

Türkiye genelinde etkili olan soğuk hava 12 nisanda Malatya’nın da içinde olduğu 36 ilde zirai dona neden oldu. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin ele alındığı konferansta konuşan Prof. Dr. İbrahim Atalay, “Mişmiş bahçelerinin içine ev yapıldı. Verimli araziler devre dışı kaldı. Çırmıhtı'nın hava sıcaklığı ile merkezde sıcaklık ayrı. Malatya ovasını, şehri mahvettik.” Diyerek bozuk kentleşmeye dikkat çekti. Atalay, kayısının çeşitlendirilmesin ve alternatif tarıma üzerine işaret etti.

Malatya Turgut Özal Üniversitesinin ev sahipliğinde Malatya Ticaret Borsası ve Fırat Kalkınma Ajansının katkılarıyla 'Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin Türkiye'ye olası etkileri' konulu konferans düzenlendi.

İklim değişikliğinin günümüze has olmadığını söyleyen Prof. Dr. İbrahim Atalay, konferansında şunlara dikkat çekti:

“Her şeyin bir potansiyeli var, onu kullanacaksın. Doğanın ne olduğunu anlamalıyız. Bunları bilmeden ortama hakim olamazsınız. Her yerde aklı evvel çıkıyor toplumu arkasına alıyor. Tarım ve Orman Bakanının cebinde kitap olacak hatta cumhurbaşkanının cebinde olacak.  Malatya'da yağış düşük, 400 milimetrenin altında. Yağış az olduğunda, 200 milimetrenin altına düşüyor. Yağış düşerse mişmiş yetiştiremezsin. Tarım yaparsan alternatifli, farklı tarım ürünleri yetiştireceksin.  Malatya'da yağış, don frekanslarını çıkaracağız. Sıcaklık nerede ne kadar düşüyor. Her veriyi ele alıp öyle planlama yapacağız. Yapacağımız; her türlü olasılığa hazırlıklı olmak. Kayısıyı çeşitlendireceğiz. Malatya'da sıcaklık 2 derece artsa bir şey olmaz, Malatya'nın gideceği yer var. Beydağı'na şükretmek lazım. Kente hava veren bu dağdan çıkan sudur. Malatya susuz kalmaz. Suyu tasarruflu kullanacağız. Vahşi sulama yerine damla sulamaya geçeceğiz.

Küresel ısınmanın olduğunu fakat Malatya ve Türkiye'yi tehdit edecek boyuta gelmediğini söyleyen Atalay,

“ Malatya'da çok bozuk bir kentleşme var. Böyle şehir olmaz. Mişmiş bahçelerinin içine ev yapıldı. Verimli araziler devre dışı kaldı. Çırmıhtı'nın hava sıcaklığı ile merkezde sıcaklık ayrı. Malatya ovasını, şehri mahvettik. Blok ev karnı doyurmaz. Tarım arazinde neden ev yapıyorsun? Cahilliğin yansımasıdır. Ne yapsak kendimiz yapıyoruz. Afet bize ders veriyor. Küresel ısınma yeşili çoğalarak azaltılır. Küresel ısınmayı kafanızda çok büyütmeyin.”

Dedi.

 Son bir milyon yıl içinde sürekli inişli çıkışlı iklim değişikliğinin görüldüğünü söyleyen Atalay,

" Dünyada şimdiye kadar iklim değişikliğinin en fazla olduğu dönem.  Başımıza ne geldiyse hep cehaletten geldi. Biz çalışmaları yayınladık ama okuyan yok. Malatya depresyonu kayısının esas merkezidir. Hiçbir zaman ortalama yağışa değil eksilere bakarız. Yağış düşerse mişmiş yetiştiremezsin. Tarım yaparsan alternatifli tarım yapacaksın. Farklı tarım ürünleri yetiştireceksin.  Malatya'da yağış, don frekanslarını çıkaracağız. Sıcaklık nerede ne kadar düşüyor. Her veriyi ele alıp öyle planlama yapacağız.  Nisan ortasında zirai don meydana geldi. 36 vilayette toprağı çöle çevirdi. Ani soğuklar, ağaçların soğuğa direncini artırıyor. Sık sık sıcaklık değişmesi olan ülkemizde ağaçların direnci artar."

diye konuştu.

İklim değişikliğinin etkilerinin ardından küresel ısınma ile devam eden Prof. Atalay,  Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Çin’e dikkat çekti. Prof Atalay’ın açıklaması şöyle:

“Küresel ısınma, dünyada İklim değişmeler var. Günümüzdeki iklim değişmesi; havada karbondioksit artışı var. Küresel yönden sıcaklık artışının baş zalimi ABD ve Çin'dir. Bu ülkelerin verdiği sera gazını hiçbir ülke vermiyor. Son 135 senede sıcaklık 1 derecenin üzerine çıktı, bazı yerlerde 2 derece bazı yerlerde saha düşük. Dünyada bir değişme var. Turkiye'de yağış artışı var. Havada nem arttıkça havanın istikrarı bozulur. Dünyada hassas, döngüler vardır. Karbondioksit artışına göre okyanusta değişim olur. Güneşten gelen radyasyonun ne kadar  azalıp artacağı bilinmez. Okyanus sıcaklığı ısındığında termostat gazı çıkıyor.Konferans öncesi konuşan Malatya Ticaret Borsası Ramazan Özcan, "Son 150 yılın en büyük zirai don faciasını yaşadık. Zor bir süreç. Yaraları sararak, bir sonraki yıllara hazırlık yapacağız. Dünyada baş döndürücü bir İklim krizi var. Malatya'da son 5 yılda kayısımız etkileniyor. Malatya'da kayısıda son yıllarda sağanak doluz ilkbahar geç donları bi krizlerin gerisinde kaldı. Biz daha çok ürünün Türkiye'de ve Malatya'da ekonomik gelirin maksimum düzeyde olması hususunda çalışıyoruz. Kayısıda üretimin yüzde 90'ını ihraç ediyoruz. Malatya'da iklim değişikliğinden sıkıntı yaşıyor. Borsa olarak bu hususun akademik olarak ortaya çıkması gerektiğini düşünerek bir projeyi hayata geçirdik. İklim değişikliğinin kayısıdaki etkilerini ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Akademik olarak en çok etkilendiğimiz ve önemsediğimiz proje bu. Ürünün varlık ve yokluk sebeplerini ortaya koyacak bir proje"

Konferans öncesi konuşan Malatya Ticaret Borsası Ramazan Özcan,

"Son 150 yılın en büyük zirai don faciasını yaşadık. Zor bir süreç. Yaraları sararak, bir sonraki yıllara hazırlık yapacağız. Dünyada baş döndürücü bir İklim krizi var. Malatya'da son 5 yılda kayısımız etkileniyor. Malatya'da kayısıda son yıllarda sağanak doluz ilkbahar geç donları bi krizlerin gerisinde kaldı. Biz daha çok ürünün Türkiye'de ve Malatya'da ekonomik gelirin maksimum düzeyde olması hususunda çalışıyoruz. Kayısıda üretimin yüzde 90'ını ihraç ediyoruz. Malatya'da iklim değişikliğinden sıkıntı yaşıyor. Borsa olarak bu hususun akademik olarak ortaya çıkması gerektiğini düşünerek bir projeyi hayata geçirdik. İklim değişikliğinin kayısıdaki etkilerini ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Akademik olarak en çok etkilendiğimiz ve önemsediğimiz proje bu. Ürünün varlık ve yokluk sebeplerini ortaya koyacak bir proje"

ifadelerini kullandı.

Turgut Özal Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Recep Bentli ise şunları kaydetti:

"Bu program, ağır zirai don sonrası gündemde olan bir konuyu ele alıyor. Küresel ısınma ve iklim krizi başlığıyla Malatya'da kayisiya ne kadar etki ettiğini ele alacağız. Ziraat Fakültesi olarak yaşanan zirai don, ekonomik ve sosyal zararı oldu. Çok büyük bir panik havasına neden olmadan yapılacak açıklamaları bekleyip, geleceğe nasıl etki edeceği ele alınmalıdır."