MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, partisinin TBMM Grup Toplantısı’nda önemli bir açıklamada bulunarak PKK lideri Abdullah Öcalan’a örgütün lağvedilmesi çağrısında bulundu. Bahçeli, bu adımın atılması durumunda, "umut hakkı" ile ilgili yasal düzenlemenin yapılabileceğini ifade etti. Bahçeli, “Bu dirayeti ve kararlılığı gösterirse, umut hakkının kullanımıyla ilgili yasal düzenlemenin önü ardına kadar açılsın” dedi.
Umut Hakkı Nedir?
Umut hakkı, hapis cezasına mahkûm edilen bireylerin, belirli sürelerde iyi halleri dolayısıyla koşullu salıverilme olanağının değerlendirilmesi anlamına geliyor. Türkiye’de ağırlaştırılmış müebbet cezası alan kişiler, ceza süresinin 30 yılını doldurduktan sonra koşullu salıverilme hakkına sahip olabiliyor. Ancak bazı suçlar için bu hak uygulanmıyor.
Koşullu Salıverme ve Suç Kategorileri
Türk Ceza Kanunu’na göre, “Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar” ve “Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar” gibi başlıklar altında ağırlaştırılmış müebbet cezası alan kişiler, koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanamıyor. Bu durum, bu bireylerin ömür boyu hapiste kalacağı anlamına gelmiyor; sadece tahliye umudu olmadan cezaevinde tutulacakları belirtiliyor.
AİHM Kararları ve Umut Hakkı
Bu ceza uygulamaları, bazı bireyler tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşındı. AİHM, tahliye umudu olmadan hapis cezası verilen bireylerin durumunu eleştiren kararlar aldı. Türkiye aleyhine verilen ilk önemli karar ise Abdullah Öcalan’ın davasında çıktı. Mahkeme, tahliye umudu olmadan ömür boyu hapis cezasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 3. maddesini ihlal ettiğine hükmetti.
