Paralı asker veya Ücretli asker, herhangi bir çatışmaya, çatışmadan doğrudan kazanım elde edeceklere hizmet etmek üzere katılan ve hizmeti sonucunda belirli bir menfaat veya para kazanan silâhlı savaşçı veya askere denir. Paralı askerler; katıldıkları çatışmanın siyasî veya ekonomik sonuçlarıyla genelde ilgilenmeyerek hizmetlerini daha çok bir meslek olarak benimseyen kişilerdir. Bireysel paralı askerler olabileceği gibi belli bir kabîle, grup veya klan; paralı asker olarak hizmet verebilir. Para dışında herhangi bir ticarî değeri olan varlıklar da hizmetin karşılığı olabilir. Bu tanım ile yola çıkıldığında yapılan araştırmalarda yüzyıllar boyunca bir çok medeniyetin, devletin ve imparatorluğun savaşlarda yabancı paralı askerleri kullandığını görmekteyiz. Yani paralı asker kavramı savaş tarihi kadar eski olarak bilinir. 1859 yılında Solferino Savaşı'nda yaşanan vahşete şahit olarak etkilenen Jean Henry Dunant'ın çabaları sonucunda oluşmuş olan Cenevre Sözleşmelerine 1977 yılında eklenen 1 Numaralı Protokol'de paralı askerlerden bahsedilmiştir.
Protokolün 47. maddesine göre;
1.Bir paralı asker savaşçı ya da savaş esiri olma hakkına sahip olmayacaktır.
2.Aşağıdaki tanımlara uyan kişiler paralı askerdir:
(a) Yerel olarak ya da yurt dışında, silâhlı bir çatışmada savaşmak üzere işe alınmış,
(b) Aslında savaşlarda doğrudan yer almış olan,
(c) Özellikle özel kazanç arzusu ile savaşlarda yer almak istemiş olan ve aslında, çatışmaya dâhil olan bir Tarafça ya da Taraf adına, söz konusu Tarafın, silâhlı kuvvetlerindeki benzer rütbe ve işlevler için savaşçılara öngördüğü veya ödediği miktarın üstünde maddî tazminat alacağı vadedilen,
(d) Hem Çatışma Taraflarından birinin vatandaşı olmayan hem de bir çatışma Tarafınca kontrol edilen topraklar üzerinde ikamet etmeyen,
(e) Bir çatışma Tarafının silâhlı kuvvetlerine mensup olmayan,
(f) Çatışma Taraflarından olmayan bir Devlet tarafından bu devletin silâhlı kuvvetlerinin bir mensubu olarak resmî görevle gönderilmemiş olanlar.
Antik Çağ’dan günümüze kadar uzanan tarihi süreçte çokça paralı asker kavramının kullanılmasının en önemli sebeplerinden biri paralı askerliğin genel olarak toplumun alt tabakasına ait, eğitimsiz ve yoksul kişilerin hatta toplulukların tek yaşam ve geçim yolu olarak görmelerinden kaynaklanmaktaydı. Örneğin, tarihte ilk paralı askerlere Mısır ve Hititler arasındaki Kadeş Savaşı’nda, Mısırlıların Numidyalılardan kurulu ücretli askerleri kiralaması ile tesadüf edilir. Antik Çağ’dan, Mısır’dan Viktoryan İngiltere’sine kadar bir çok imparatorluk paralı askerleri kullandılar. Bu kavram bir çok medeniyette öyle bir hal almış ki paralı asker işini kendine meslek edinen kavimler bile oldu. Örneğin; tarihe düşülen en eski kayıtlardan birisinde M.Ö. 4’ncü yüzyılda Peloponnes’teki Tainaron Burnu’ndaki paralı asker pazarının, önceki yüzyılın site-devletleri arasındaki savaşların sona ermesi ile ortada kalan topraksız askerlerden kaynaklandığı belirtilir. Bu pazar, Pers Savaşları boyunca ve daha sonra Elenleştirilmiş Doğu’da profesyonel askerlere gerek duyulduğu sürece düzenli çalışmıştı. Büyük İskender 329 yılında böyle bir pazardan 50.000 Yunanlı paralı askeri ordusuna katmıştır. Tarih boyunca zengin ancak nüfusu az toplumların, doğrudan doğruya para karşılığı ya da Fransız Yabancılar Lejyonu (Légion Etrangeré) ve Roma Ordusunda olduğu gibi vatandaşlığa kabul edilmek, toprak sahibi olmak ve bazı ayrıcalıklar kazanmak karşılığında talep ettikleri bir hizmet şekli olmuştur. İlkçağda Mısır Firavunları’nın en gözde paralı askerleri Yunanistan’dan gelen Grek savaşçılardı. Bizans Ordusu için ise “Vareg Birliği” olarak adlandırılan Vikingler’di. III. George, kendisine karşı ayaklanan Amerikan kolonistlerine karşı Alman paralı askerlerini kiraladı. Paralı askerlerin Rönesans boyunca yükselişi, para karşılığı kiralanan orduların ortaya çıkmasını sağlamış ve sözleşme (condotta) imzalayarak, bir kentin ya da şehir devletinin savunması görevini yüklenen bu özel ordular kurumsallaşarak, modern ulus devlete giden yolda milliyetçilik akımıyla doğacak olan vatandaş-ordulara kadar yaşamıştır. 17.yy’daki Otuz Yıl Savaşları’na gelindiğinde ise, uzun süren bu çatışmalarda, neredeyse savaşa katılan her devletin paralı asker kullanmaya mecbur kaldığına şahit olunur. Yunan İsyanı ve Teksas Bağımsızlık Savaşı’nda da paralı askerler kullanılmıştır.
İsviçre’nin 18.yüzyılın sonlarına kadar en önemli ihraç malzemesi paralı askerleriydi. Cesaretleri ve sadakatleriyle nam salan İsviçreli paralı askerler Avrupa’da bulunan birçok sarayı korurdu.