Girdük eyice bir yola
Aman ha! Vermeyin mola
Evinize bereket dola
Ramazanız mübarek ola!
Ahan da yine gavuştuh Ramazan’a. Bahan ne dersez deyin valla Ramazan’ın halı bi başga oli. Bu ayın heyri bereketi çoh! Hanı on bir ayın sultanı deyiler ya bu aya. Valla haklılar! İnancız olsun ki ahan da bu ayda insan olduğumuzu birez daha eyi annıyuh. Allah’ın bi lutfu mu dersiz bi hikmetine mi sayisiz bilmem amma ele insanın garnı aç galdı mı sanki galbi de yumuşi. Aclıh nefsi eyi terbiye edi ki bu ayda insan; kimsesizi, garibanı, dulu, yetimi, acı çıplağı daha fazla düşini.
Ahan da ben bu aya “Oruç Ayı”, deyim, bu ayı oldum olası da çoh sevim. Daha çağa iken heç unutmam anam beni oruç tutmağa galdurmazdı; ağlar, mızmızlanır öğleye gadar ele ac acına tutar, sona da gizlice bişeler yerdim. Anam görür, ses çıharmaz, yemeğimi gor; “üzülme böyüdün mü sen de tutacahsın.” derdi. Birez böyüyünce Ramazan ayının bi başında bi ortasında bi de sonunda oruç tutar oldum. Gendimi bildikten sona heç mi heç bırahmadım ne oruç tutmayı ne teraviyi. Sade pandemi mi ne gızılgurt hastelikse iki sene teraviye ara verdük. Çok şükür o hastelik de azaldı.
Benim Ramazan ayının en sevdüğüm yanı insanları birbirlerine yahlaştırması. Bu ayda gönüller ferah oli, rehmet gapıları ağzına gader açili. Peygamberimiz ne demiş bu ay üçün; “Eveli rehmet ortası mağfiret sonu cehennemden gurtuluşdur.” Ya işte, Ramazan ayı ele sıradan bi ay del. Dünyada ohuyan her insanın galbinde, gafasında değişik izler bırahan Kur’anı Kerim’in indürüldüğü, içinde bin aya bedel olan Leyli Gadirin sahlandığı bu güzel ayda; Allah, Kur’anı Kerim’de; “Her kim bu ay erüşürse oruç tuta” deyi.
Allah, bu ayın üzü suyu hürmetine herkesin göynüne göre vere, kimseye darlıh üzü göstermiye, huri gılmanı yoldaş ede, tuttuğu oruçları, gılduğu namazları gabul ede. Başımıza tebelleş olan bu zamlardan da fakir fukarayı goruya! Zelzele, su basgını gibi afetlerden de bizleri goruya… Bah gene bi sürü duva ettim. Ramazan ayı olmasadı ben bu duvaları eder miydim, bülmim.
Esgiden Ranmazanlar çoh daha güzel olidi. İftar yemeklerine eşi, dosdu çağırmah; sahura gadar oturup horata etmek, eğlemek, ramazan davulunun sesini duyunca da davulcunun öğünü kesen gençlerin: “Hele gardaş bi oyun havası çal da birez oyniyah”, diye ısrarları sonucu oluşan küçük zuvah düğününü seyretmek, davulcunun “gurban geç galim, daha çoh dolaşacam”, diye di dökmesi… Bah gene esgiye gettim. Esgi ramazanları ösgemim desem yalan… Niye ösgim? Çünkü günümüzde insanlar bi tevür oldular. Esginin güzel, hoş olan her bi şeyi de gayıboldu. Şimdinin insanları ele bi başlarını düşünür oldular. “Benim işim yürüsün de nolursa olsun”, deyiler. “Altta galanın canı çıhsın”, deyiler. Eyi mi ediler? Yoh!… Zaten ele olmazsa ahan da bütün felaketler, musibetler başımıza gelmezdi. Birlik, gardaşlıh ruhu bi gayboldu mu ara ki bulasız. Sonucu ne olur demeyin ha! Ben size diyem yalavuzluğ olur, yalavuz galmah olur, yalavuz bi mezer olur.
Günümüzde Ramazan ayını bi de eğlence sananlar var. Bunun bele annaşılmasında şüpesiz televiziyonların çoh böyük etgisi var. Çoğu televizyon ganalları herhal başlarında olanlardan gaynahlani ki Ramazan ayını eyi değerlendüremi. Hanı ben eğlenmiyek demim ha! Yannış anlaşılmasın. Hem eğlenek hemi de düşünek deyim. Niye oruç tutik? Niye ibadet edik? Neye, niçin inanik? Niye biz adı güzel Muhammed’in yolunu tutmuşuh? Gısacası dinimizi bize doğru adamlar dosdoğru annatsınlar ki kötülüklerden, çirkinliklerden, günahlardan uzah galah. Ellerimizi Allah’a, üreğimizi güzelliklere açah.
“Gomşusu ac iken toh yatan bizden değildir”, demiş adı güzel Muhammed. Gurban olam size, aha bu dünyanın malına mülküne insanlığınızı gayıbedecek gadar meyletmeyin! Hele de siyasat içün heç mi heç gavga etmeyün! Sevün insanları gucahlayın birbirizi. Ramazan, gişilerin üreklerindedür. Ramazanlar gişilerin ürekleri gaderdür. Üreğiz var mı ona bahın! Üreğiz, eylikler, güzellikler için çarpsın.
Ahan da ben bu dileklerimle Ramazan ayının size, ailenize, milletimize, gönül ve kültür coğrafyamıza huzur, barış ve heyirler getirmesini Allah’tan dilim.
Hadi Önal/ 23 Mart 2023/ Elazığ