Dünyaca ünlü psikolog Dr. John Gottman ve kurucusu olduğu Gottman Enstitüsü'nün evlilikler üzerine yaptığı çalışmalar, ilişkilerde boşanmayı öngörmede çarpıcı ipuçları sunmaya devam ediyor. Uzun yıllardır çiftler üzerinde yaptığı detaylı gözlemler ve analizlerle tanınan Dr. Gottman’a göre, boşanmanın en güçlü işareti çiftlerin birbirlerine gösterdiği "küçümseme" ifadesi.
Gottman’ın yaptığı araştırmalarda dikkat çeken bulgulardan biri, çiftlerden birinin diğerine konuşurken ağzının tek bir köşesini yukarı kaldırarak küçümseyici bir şekilde bakması. Bu yüz ifadesi, çoğu zaman ilişki dinamiklerinde geri dönüşü zor bir kırılmayı temsil ediyor. Gottman, bu küçümseyici mimiği taşıyan çiftlerin boşanma ihtimalini yüzde 93,6 doğrulukla tahmin edebildiğini belirtiyor.
Konuyla ilgili bir podcast yayınında konuşan beden dili uzmanı Vanessa Van Edwards da bu çalışmayı gündeme getirerek, küçümsemenin duygusal olarak en yıkıcı ifade olduğunu vurguladı.
Edwards,
“Korku, öfke, mutluluk gibi duygular gelip geçicidir. Ancak küçümseme kalıcıdır ve içinizde büyür. Eğer ifade edilmezse, zamanla ilişkinin iltihaplanmasına neden olur,”
ifadelerini kullandı.
Edwards, evliliklerin sonunda çiftlerin birbirlerinin yüzlerine dahi bakamamasının temelinde bu birikmiş küçümseme duygusunun yattığını belirtti. Göz devirme, dudak kenetleme gibi bilinçsizce yapılan beden dili ifadeleri de bu duygunun dışavurumu olarak değerlendiriliyor.
Klinik psikolog Dr. David M. Schneer de 2019 yılında yayınladığı bir makalede Gottman’ın bulgularını destekleyerek,
“Tiksinti ve küçümseme ateşle barut gibidir. Bir araya geldiklerinde ilişkiyi yakıp kül edebilirler,”
sözleriyle çiftleri uyardı.
Uzmanlar, ilişkilerde bu tür olumsuz alışkanlıkların fark edilmesinin ve üzerine çalışılmasının, sağlıklı bir iletişim kurmanın anahtarı olduğunu vurguluyor. Özellikle eleştiri, küçümseme, savunmacılık ve duvar örme gibi davranışların ilişkilere ciddi zararlar verdiğine dikkat çeken uzmanlar, çözümün ise empati ve açık iletişimde yattığını belirtiyor.