Hermafroditlik ya da erdişilik terimleriyle de tanımlanan bu kavramlar, insan bedeninde cinsiyet farklılıklarını ve çeşitliliğini ifade ediyor. Interseksüel bireyler, doğuştan gelen biyolojik özellikleri nedeniyle geleneksel kadın veya erkek kategorilerine tam olarak uymayan cinsel gelişim farklılıklarına sahiptir. Bu ilgi çekici ve çok katmanlı konuyu daha yakından inceleyerek, toplumda cinsiyet ve kimlik algısının ne kadar geniş bir yelpazeye yayıldığını keşfetmeye hazır mısınız?
Hermafroditizm, Yunan mitolojisindeki Hermes ve Afrodit adlı tanrı ve tanrıçalardan ismini alan çift cinsiyetlilik sendromu olarak biliniyor. İnterseks olarak da adlandırılan bu durum, bir insanda hem erkek hem de kadın cinsiyetine ilişkin özelliklerin çeşitli oranlarda yer alması anlamına gelir. Genetik bozukluklardan kaynaklanan hermafroditizm hastalığına sahip olan bireyler hermafrodit olarak adlandırılır. Bu durum toplum içerisinde oldukça nadirdir ve bir hastalıktan ziyade genetik varyasyon olarak tanımlanıyor.
İNTERSEKS NE DEMEK?
İnterseksüellik, hem erkeksi hem de kadınsı cinsiyet özelliklerine sahip olan insanların durumunu belirtir. İnterseksüel olmak bazı durumlarda fiziksel, bazı durumlarda ise hormonal anlamda çift cinsiyetli olmak anlamına gelir. Birey içinde hem erkek hem kadın özellikleri taşıyabilir, ancak bu durum bireyin cinsel yönelimiyle doğrudan ilişkili değildir.
Bu fenotipe "interseksüel" ismini 1916 yılında genetikçi Richard Goldschmidt verdi. İnterseksüellik yerine hermafroditlik veya erdişilik de terim olarak kullanılmaktadır.
İNTERSEKS SPORCU OLİMPİYAT OYUNLARINDA GÜNDEMDE
Paris 2024 Olimpiyat Oyunları'nda boks branşında kadınlar 66 kilo mücadelesinde İtalyan boksör Angela Carini, Cezayirli rakibi Imane Khelif karşısında maçın 46. saniyesinde oyundan çekildi. Bu olay, Khelif'in daha önce 2023 Dünya Boks Şampiyonası'ndan diskalifiye edilmesine yol açan "cinsiyet uygunluk testleri" tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
Uluslararası Boks Birliği (IBA), Uluslararası Olimpiyat Komitesi'ne (IOC) gönderdiği mektupta, Khelif'in ve bir diğer sporcu Lin Yu-ting'in, Yeni Delhi'de düzenlenen Kadınlar Dünya Boks Şampiyonası'ndan diskalifiye edildiğini belirtti. Mektupta, her iki sporcunun da kadınlar müsabakasına katılmak için gerekli olan uygunluk kriterlerini karşılamadıkları ve diğer kadın yarışmacılara göre rekabet avantajına sahip olduklarının vurgulandığı ifade edildi. Sporcular, testosteron testine tabi tutulmamış olsalar da, ayrıntıları gizli tutulan ve tanınmış bir test sonucunda diskalifiye edilmişlerdi.
Türkiye Boks Federasyonu, IOC'ye başvuruda bulunarak Khelif'in cinsiyet uygunluk testlerini geçemediğini hatırlatarak, oyuncunun organizasyondan diskalifiye edilmesini talep etti. Khelif'in durumu, olimpiyat oyunlarında cinsiyet uygunluk testlerinin ve interseks sporcuların durumunun nasıl ele alınacağı konusunda önemli bir tartışma başlattı.
Khelif, son olimpiyat şampiyonu milli boksör Busenaz Sürmeneli'nin çeyrek finalde karşılaşacağı rakiplerden biri olan Macar Anna Luca Hamori'yi elemesi halinde yarı finalde Sürmeneli ile karşılaşacaktı. Bu gelişmeler, olimpiyat oyunlarında cinsiyet uygunluk testlerinin ve sporcuların cinsiyet kimliklerinin nasıl değerlendirileceği konusunda önemli soruları gündeme getiriyor.
