Deprem gibi ani bir felaketin ardından enkaz kaldırılır, binalar yeniden yapılır, ancak psikolojik yaraların iyileşmesi zaman alır. Kaygı, uykusuzluk ve travma sonrası stres gibi etkiler, günlük hayatı sekteye uğratabilir. Peki, bu süreçte ruh sağlığınızı nasıl koruyabilirsiniz? Hangi adımlar iyileşmeyi hızlandırır? Yanıtları, uzman görüşleri ve bilimsel önerilerle derledik...
Doğal afetlerin en yıkıcılarından biri olan depremler, fiziksel yıkımın yanı sıra derin psikolojik travmalara da yol açabiliyor. Uzmanlar, deprem sonrasında ortaya çıkan kaygı, korku, uyku bozuklukları ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi sorunların doğru yaklaşımlarla aşılabileceğini belirtiyor. Peki, depremin psikolojik etkileri nasıl hafifletilir?
Deprem Sonrası Görülen Psikolojik Tepkiler
Deprem gibi ani ve yıkıcı bir olayın ardından şu tepkiler normal kabul ediliyor:
Tekrarlayan korku ve kaygı: Sürekli deprem olacakmış hissi, en ufak seste irkilme.
Uyku problemleri: Kâbuslar, uykuya dalmada güçlük veya sık sık uyanma.
Öfke ve çaresizlik: Sebepsiz sinirlilik, kontrol kaybı hissi.
Sürekli hatırlama: Deprem anının zihinde tekrar tekrar canlanması.
Sosyal çekilme: İnsanlardan uzaklaşma, konuşmak istememe.
Bu belirtiler, ilk haftalarda yoğun yaşanabilir ancak zamanla azalmazsa profesyonel destek gerekebilir.
Psikolojik İyileşme Sürecinde Yapılması Gerekenler
1. Duyguları Kabul Edin ve İfade Edin
Yaşadığınız korku, üzüntü veya öfkeyi bastırmayın.
Güvendiğiniz kişilerle konuşun, duygularınızı paylaşın.
2. Rutinlerinize Dönmeye Çalışın
Yemek, uyku ve günlük aktivitelerinizi düzene sokmak güven hissini artırır.
Küçük hedeflerle (örneğin, kısa yürüyüşler) hayata tutunun.
3. Medya Kullanımını Sınırlandırın
Sürekli deprem haberlerine maruz kalmak kaygıyı tetikleyebilir.
4. Beden Sağlığınıza Dikkat Edin
Düzenli beslenme, uyku ve egzersiz stres hormonlarını dengeler.
5. Çocukların Yanında Sakin Kalmaya Özen Gösterin
Çocuklar ebeveynlerinin tepkilerini model alır. Onlara güvende olduklarını hissettirin.
Ne Zaman Profesyonel Yardım Alınmalı?
Belirtiler 1 aydan uzun sürüyorsa,
Günlük hayatı sürdürmek zorlaşıyorsa,
İntihar düşünceleri varsa,
Alkol veya madde kullanımı artıyorsa, psikiyatri veya psikolog desteği şart.
