Bazı insanlar, başarı için çalışmadan ve yetenekten daha çok şansa ihtiyaç duyduğumuza inanıyor. Gerçekten de hayatımızda şansın önemli bir rol oynadığına dair birçok örnek var. Örneğin, tam zamanında metroya binmek ya da piyangoyu kazanmak şansla açıklanabilir. Peki, şansı öğrenebilir miyiz? Yoksa kontrolümüz dışında bir şey mi?
ŞANS NEDİR?
Şans, genellikle kontrolümüz dışında meydana gelen ve hayatımızı etkileyen olayları ifade eder. Bazen şanslı hissedebilir, bazen de şanssız olduğumuzu düşünebiliriz. Peki, şans gerçekten var mı? Yoksa her şey bizim bakış açımıza mı bağlı?
BİLİM İNSANLARI NE DİYOR?
Bazı bilim insanları şansın sadece bir olasılık olduğunu ve rastgele olaylardan ibaret olduğunu savunuyor. Diğerleri ise şansın bir yetenek olduğunu ve şanslı insanların etraflarındaki fırsatları fark edip onları değerlendirmeye daha yatkın olduklarını öne sürüyor.
PROF. RİCHARD WİSEMAN'IN DENEYİ
Psikolog Richard Wiseman, şanslı ve şanssız kişiler arasındaki farkı araştırmak için bir deney yapmış. Deneyde, katılımcılara bir gazete verilmiş ve gazetede büyük harflerle yazılmış bir ilan yer almış. Bu ilanda, deneyi yapan kişiye 250 sterlin kazanma şansı olduğu belirtilmiş. Wiseman, şanslı olduğunu söyleyen kişilerin bu ilanı görme olasılıklarının daha yüksek olduğunu ve "şanssız" kişilerin daha çok kaygılı olduklarını ve bu durumun da gözlem güçlerini azalttığını gözlemlemiş.
ŞANS NASIL ARTIRILIR?
Wiseman'ın deneyinden de anlaşılacağı üzere, şanslı olmak için etrafımızı dikkatlice gözlemlememiz ve yeni deneyimlere açık olmamız gerekiyor. Sezgilerimize güvenmek ve fırsatlara hazır olmak da şansımızı artıran faktörler arasında yer alıyor.
BAŞARIDA YETENEK VE ÇALIŞMANIN ROLÜ
Şansın rolü önemli olsa da, başarıda yetenek ve çalışmanın da yeri yadsınamaz. Yetenekli olmak bize bir avantaj sağlasa da, bu tek başına yeterli değildir. Başarılı olmak için çalışmamız, emek vermemiz ve kendimizi geliştirmemiz gerekiyor.
Vasat Ama Şanslılar mı, Yoksa Yetenekli Ama Şanssızlar mı Başarılı?
Bazı araştırmalar, vasat ama şanslı kişilerin, yetenekli ama şanssız kişilere göre daha başarılı olabildiğini gösteriyor. Bunun sebebi, şanslı kişilerin fırsatları daha iyi değerlendirebilmeleri olabilir.
