Kışın sonunu müjdeleyen, doğanın yeniden uyanışına tanıklık eden Hıdırellez, 5-6 Mayıs’ta coşkuyla kutlanacak! Hızır ve İlyas peygamberlerin buluştuğuna inanılan bu özel günde, dileklerin kabul olduğu, şansın açıldığı ve bereketin arttığı söylenir. Peki Hıdırellez’de ne yapmalı, hangi ritüeller uygulanmalı? İşte gül ağacına asılan dileklerden ateşten atlamaya, baht açma törenlerinden bereket getiren adetlere kadar bilmeniz gereken her şey…
Hıdırellez Nedir?
Hıdırellez (veya Hıdrellez), Ruz-ı Hızır (Hızır günü) olarak da bilinir. İnanışa göre, Hızır karaların, İlyas ise suların koruyucusudur ve bu iki peygamberin yılda bir kez bir araya gelmesiyle bereket ve şifa yayılır. Bu buluşma, kışın bitip yazın başladığı, doğanın canlandığı bir döneme denk gelir.
Hıdırellez Ne Zaman Kutlanır?
Hıdırellez, Gregoryen takvimine (Miladi takvim) göre 5 Mayıs akşamı başlar ve 6 Mayıs akşamına kadar sürer. 2025 yılında da 5-6 Mayıs tarihlerinde kutlanacak.
Hıdırellez’de Neler Yapılır? Gelenekler ve Ritüeller
Hıdırellez, dileklerin kabul olduğu, şansın açıldığı ve bereketin arttığı bir gün olarak görülür. İşte Anadolu’da yaygın olan bazı gelenekler:
1. Dilek Dileme ve Gül Ağacına Asma
5 Mayıs akşamı bir kağıda yazılan veya zihinde tutulan dilekler, gül ağacının dallarına asılır.
Bazı yörelerde dilekler toprağa gömülür veya suya bırakılır.
2. Ateşten Atlama
Hıdırellez ateşi yakılır ve üzerinden atlanır. Bu ritüelin, kötülüklerden arınma ve şans getirdiğine inanılır.
3. Baht Açma (Kısmet Çıkarma) Töreni
Genç kızların kısmetlerinin açılması için yapılan bir ritüeldir.
Bir çömleğe yüzük, küpe gibi eşyalar konur, üzerine su eklenir ve gül ağacının altına bırakılır.
Ertesi gün maniler eşliğinde eşyalar çıkarılır ve yorumlanır.
4. Bereket İçin Ambarlar Açık Bırakılır
Hızır’ın bereket getireceğine inanıldığından, yiyecek kapları, para keseleri ve ambarlar açık bırakılır.
5. Yoğurt Mayası Hazırlama
Bazı yörelerde (Kütahya, Trabzon gibi) Hıdırellez sabahı toplanan çiğ taneleriyle yoğurt mayası hazırlanır. Bu mayanın bir yıl boyunca kullanılacağına inanılır.
6. Kırlara Çıkma ve Piknik
Hıdırellez günü yeşil alanlara, su kenarlarına gidilir, piknik yapılır ve eğlenceler düzenlenir.
Hıdırellez Neden Önemli?
Hıdırellez, doğayla insanın uyumunu, yeniden doğuşu ve umudu simgeler. Kışın bitip yazın başlamasıyla birlikte bereket, sağlık ve mutluluk dileklerinin yapıldığı bu özel gün, UNESCO’nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası listesinde de yer almaktadır.
