ORHAN KEMAL-YAŞAR
KEMAL DOSTLUĞU - 2

Bu arada 1937’de, Boşnak bir ailenin kızı olan 1922 Zağrep doğumlu Nuriye ile evlenir. 1938 Nisanında ilk çocukları Yıldız doğar. Bu dönemi Cemile ve Dünya Evi romanlarında işlemiştir. 1944'te oğlu Nâzım doğar. 1949'da ise ikinci oğlu Kemali doğar. Orhan Kemal'in bir kızı üç oğlu vardır,
Beş kişilik aile, l7 Nisan 1951'de İstanbul'a gelerek Orhan Kemal’in Bursa hapishanesinden arkadaşı İzzet'in Kasımpaşa'daki evine yerleşir, Üç-dört ay kadar bu evin tek odasında kalırlar. Bir süre sonra Fener'de bir ev kiralayarak oraya taşınırlar. Sıkıntılı günler devam etmektedir. Karı koca çalıştıkları halde bir türlü rahat bir biçimde yaşayamamaktadırlar. Orhan Kemal, bir sürü eser kaleme alan bir sanatçı olsa da bu sıkıntılar sonraki yıllarda da devam edecektir. Çünkü yazdığı eserlere çok küçük telif ücretleri ödenmekte, her zaman olduğu gibi işin kaymağını yayıncılar; sinemacılar, gazeteciler yemektedir.
Orhan Kemal, İstanbul'da bulunduğu yıllarda iki ayrı kovuşturmaya uğramıştır. Bunların ilki 1956'da Arka Sokak adlı hikâye kitabı yüzündendir. 1966'da ise, Ömer Şengün'ün ihbarı üzerine Orhan Kemal ve iki arkadaşı hücre çalışması ve komünizm propagandası yapmak iddiasıyla tutuklanır. Sultanahmet Cezaevi'nde 35 gün yatan Orhan Kemal sonuçta bu olaydan beraat eder.
1967'den başlayarak çeşitli hastalıklara yakalanmıştır. Tedavi olmak üzere gittiği Bulgaristan'da geçirdiği bir kalp krizi sonucu 2.6.1970'de Sofya'da ölmüştür, Zincirlikuyu Mezarlığında gömülüdür.
Orhan Kemal, 56 yıllık ömrü içerisinde 15 cilde yakın hikâye ve uzun hikâye, 30 cilde yakın roman, 5 cilt oyun birer cilt de röportaj, anı ve inceleme türlerinde olmak üzere edebiyatımıza 50 cilde yakın eser kazandırmıştır.
Hikâyelerini Hikmet Altınkaynak, konularına göre beş bölümde inceliyor: l. Çocuk hikâyeleri, 2. Hapishane hikâyeleri, 3. İşçi hikâyeleri, 4. Küçük insan hikâyeleri, 5. Aşk hikâyeleri 5
Romanlarını ise, Tahir Alangu, Refik Durbaş, Cevdet Kudret, Asım Bezirci, Berna Moran, Fethi Naci, Ahmet Kabaklı gibi araştırmacılar üç büyük kümede, Mehmet Narlı ise, dört kümede toplayarak değerlendiriyor:
a. Biyografik romanları: Küçük Adamın Notları genel başlığıyla kaleme alınmış bu seride yazar, II. Dünya Savaşı yıllarına ve sonrasına denk düşen 1940’a kadar yaşanmış olayları birbirini izleyen ciltler halinde yazarak yayımlamış ve edebiyat dünyasına bu eserleriyle ve hikayeleriyle (Nazım Hikmet’in tavsiyesi ile şiirle değil) girmiş ve Orhan Kemal ününü pekiştirmiştir. Avare Yıllar, Baba Evi, Cemile, Küçücük gibi eserleri bir küme oluşturur. Orhan Kemal, Maksm Gorki’nin Ekmeğimi Kazanırken, Ayaktakımı Arasında, Üniversitelerim gibi eserleriyle yarışan romanlar yazmıştır. Orhan Kemal imzasını ünlü bir yazar olma yolunda iyi bir hazırlıktan sonra 1950’li yıllarda yayımlanan ve ikinci kümede yer alan eserleriyle gerçekleştirir.
b. Çukurova'da toprak ve fabrika emekçilerinin dünyası: Bereketli Topraklar Üzerinde romanıyla başlayıp Vukuat Var, Hanımın Çiftliği, Kanlı Topraklar üçlemesi, Eskici Dükkanı (İlk basımda: Eskici ve Oğulları), Murtaza ile devam eden bu süreçte kitaplarından gelen düşük gelirlerle İstanbul’da ailesinin geçimini sağlamaya, çocuklarını yetiştirmeye çalışmıştır. Bursa Cezaevi gözlemlerine dayanan 72. Koğuş dahi bu dönemde yayımlanmıştır. Yaşar Kemal gibi Orhan Kemal de düzenli bir eğitim alamamış ve devletle sürekli başı belaya girerek tutuklanmış, hapis yatmış bir yazardır.