Narsisistik kişilik kendisini aşırı beğenen kişiler olarak tanımlanır. Bu kişiler kendilerini çevresindeki insanlardan daha değerli ve üstün görürler. Bu yüzden sürekli beğenilme algıları vardır. Bu beğenilme algısı sık sık onay ve ilgi olarak ortaya çıkar.
Bulundukları ortamda dikkatleri üzerlerine çekmek isterler. Narsisistik kişilere göre kendileri en yakışıklı ve en güzel kişilerdir. Bu yüzden var olan ilginin hepsinin kendilerine gösterilmesini ister. Bulundukları ortamda ilgiyi üzerlerine toplayamadıkları anda kendilerine olan güveni bir süre düşer.
Ancak daha sonra aslında çevresindeki kişilerde problem olduğunu ve kendisinin kıymetini bilmediklerini savunur. Çünkü narsisistik kişiler asla hata yapmaz! Bu algıları ise kendilerini yanış değerlendirmelerine neden olur.
Bazı durumlarda istedikleri ilgiyi elde etmek için karşısındaki kişiyi kullanır. Bu durum ilgi ve beğenilme arzusunu tatmin eder.
Narsisistik kişiler kendi imajlarını oldukça yukarda görür. Bu yüzden diğer insanların kendilerine her zaman hayran olduğunu ifade eder. Çevresine oranla özgüveni oldukça yüksektir. Diğer insanları aşağılamak ve eleştirmek onlar için çok doğaldır.
Ancak kendileri eleştirilemez kişilerdir. Diğer taraftan ise merkezde kendileri vardır. Bu yüzden bencil ve kibirli bir düşünce tarzına sahiptirler. Bu düşünce tarzları tutumlarını da etkiler. Çevresindeki insanlar tarafından manipülatif ve bencil olarak tanınırlar.
Emir vermeyi, çevresindeki kişileri yönlendirmeyi sever. İlgi üstünden çekildiği anda kıskançlık hisseder. Bu durumdan aile ve sosyal ilişkileri olumsuz etkilenir. Eğer ki davranışlarının değiştirilmesi söylenirse yoğun bir öfke duyarlar. Çünkü kendilerini kusursuz görürler. Bu yüzden değişime ve terapiye karşı direnç söz konusudur.
Narsist Kişilik Bozukluğunun Nedeni
Çocuklukta yaşanan hayal kırıklıkları “idealleştirilmiş ebeveyn simgesine” zarar verirse, bebeklerde kaygı durumlarında sığınacakları bir liman olmadığı duygusunu yaratır. Bu durum ise savunmacı büyüklenmeci yaklaşımını ortaya çıkarabilir. Çocuk eğer ki bu tür kaygı verici durumlarda çevresinden destek göremezse, bununla kendisi baş etmeye çalışır. Böylece travmatik hayal kırıklıkları “büyüklenmeci kendilik” haline dönüşür. Kendisini gerçek dışı değerlendirebilen çocuk için aslında “normla olan” davranış türü budur. Bu yaklaşım ise çocuğun ilerleyen dönemlerde “kaçıngan bağlanma” örüntüsünü ortaya çıkarmasına neden olabilir.
Narsist Kişilik Bozukluğu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Psikoterapi ile narsist kişilik bozukluğu tedavi edilebilir. Narsist kişilerde ilaç tedavisi uygulanmaz. Psikoterapi sayesinde narsist kişilerin yaşadığı problemlerin çözüme kavuşması mümkündür. Görülen belirtiler psikoterapi ile hafifletilebilir, davranışlarda kısa zamanda değişimler gözle görülür şekilde farklılaşır. Narsist kişilik bozukluğundan profesyonel destek ile uzaklaşabilirler. Ancak narsisistik kişilik bozukluğuna sahip kişilerin terapiye başlamaları oldukça zordur.
Narsist kişilik bozukluğu sırasında uygulanan psikoterapiler aslında temelde kaygıların giderilmesine yöneliktir. Bu doğrultuda sağlanan psikoterapi sırasında narsist kişilerde görülen belirtiler azaltılabilir. Ayrıca davranışlarda görülen farklılıklar da psikoterapiler ile giderilebilir.
Fatoş Karaoğlu – Malatya – 17 Ekim 2022
