Son yıllarda, evde doğum konusu Türkiye’de giderek daha fazla tartışılmaya başlandı. Yasal olarak kadınların bu tercihi hakkı olsa da, uzmanlar, evde doğumun her zaman güvenli olmayabileceğine dikkat çekiyor. Sağlık Bilimleri Fakültesi Ebelik Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Tuğba Yılmaz Esencan, özellikle plansız ve riskli doğumların anne ve bebek için tehlike oluşturabileceğini belirtiyor. Peki, evde doğum gerçekten güvenli mi? Hangi şartlarda evde doğum tercih edilebilir? İşte evde doğum hakkındaki bilmeniz gerekenler...
Evde Doğumun Yasal Durumu
Dr. Yılmaz Esencan, Türkiye’de hiçbir kanunun kadının bebeğini evde doğurmasını yasaklamadığını belirterek, "Ancak Sağlık Bakanlığı, doğumların hastanelerde gerçekleşmesini öneriyor. Evde doğum yapmak isteyen bir kadının, kendi imkânlarıyla eğitimli bir ebe ve kadın doğum uzmanı bulması gerekiyor" dedi.
Evde Doğumun Artıları ve Eksileri
Dr. Yılmaz Esencan, planlı ev doğumlarının düşük riskli gebeliklerde, uygun şartlar altında ve eğitimli bir ebe eşliğinde güvenli olabileceğini belirtti. Kadınların evde doğum tercih etmelerinin başlıca nedenleri arasında doğum ortamını kontrol edebilmek, istenmeyen tıbbi müdahalelerden kaçınmak ve doğumda aktif rol almak yer alıyor. Ancak, plansız ve riskli ev doğumları anne ve bebek için ciddi sağlık riskleri taşıyabiliyor.
Evde Doğum Güvenli Mi?
Son yıllarda evde doğumun daha fazla ilgi gördüğünü belirten Dr. Yılmaz Esencan, 2019 yılında yapılan bir araştırmada, planlı ev doğumları ile hastane doğumları arasında yenidoğan veya perinatal ölüm oranlarında anlamlı bir fark bulunmadığını ifade etti. Bu bulgu, eğitimli ebeler eşliğinde yapılan ev doğumlarının güvenli olabileceğini destekliyor.
Acil Durumlar ve Evde Doğum
Evde doğumlarda acil bir durumda, eğitimli ebeler gerekli müdahaleleri yapabilme yeteneğine sahip ve gerektiğinde hızlı hastane transferi yapılabiliyor. Hollanda'da yapılan bir araştırma, doğum sonrası kanama gibi durumlarda ebelerin etkin müdahalesiyle annelerin tamamen iyileştiğini göstermiştir.
Evde Doğumun Faydaları
Evde doğum, sadece fiziksel değil, psikolojik ve sosyal faydalar da sağlıyor. İngiltere ve İrlanda’da yapılan bir çalışmada, evde doğum yapan kadınların emzirme oranlarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca, evde doğuma tanıklık eden babalar, bu deneyimi "büyülü" ve "dönüştürücü" olarak tanımlamıştır.
Ebelik Mesleği: Yaşayan Kültürel Miras
Dr. Yılmaz Esencan, ebelik mesleğinin sadece doğum anında değil, gebelik öncesi eğitim, gebelik takibi ve doğum sonrası bakım gibi süreçlerde de çok önemli bir role sahip olduğunu belirterek, UNESCO’nun ebelik mesleğini "yaşayan kültürel miras" olarak tanımladığını hatırlattı.
Uluslararası Yaklaşımlar ve Doğal Doğum
Dünyanın farklı ülkelerinde doğuma ve ebelik hizmetlerine yaklaşım büyük farklılıklar gösteriyor. Gelişmiş ülkelerde, evde doğum yeniden önem kazanmaya başladı. Yüzyıllardır süregelen "steril, tıbbi doğum" anlayışı sorgulanıyor, doğal doğuma olan ilgi artıyor.
Dr. Yılmaz Esencan, "Kadınların doğumda daha çok söz sahibi olmak istemesi, evde doğumun yeniden gündeme gelmesini sağlıyor. Ancak bu sürecin güvenli bir şekilde yürütülebilmesi için yasal düzenlemelere, ebelik sisteminin güçlendirilmesine ve toplum farkındalığının artırılmasına ihtiyaç var" dedi.